कुमारसम्भवम् — 3.50

Original

मनो नवद्वारनिषिद्धवृत्ति हृदि व्यवस्थाप्य समाधिवश्यम् ।

यम् अक्षरं क्षेत्रविदो विदुस् तम् आत्मानम् आत्मन्य् अवलोकयन्तम् ॥

Segmented

मनो नव-द्वार-निषिद्ध-वृत्ति हृदि व्यवस्थाप्य समाधि-वश्यम् यम् अक्षरम् क्षेत्रविदो विदुस् तम् आत्मानम् आत्मन्य् अवलोकयन्तम्

Analysis

Word	Lemma	Parse
मनो	मनस्	pos=n,g=n,c=2,n=s
नव	नवन्	pos=n,comp=y
द्वार	द्वार	pos=n,comp=y
निषिद्ध	निषिध्	pos=va,comp=y,f=part
वृत्ति	वृत्ति	pos=n,g=n,c=2,n=s
हृदि	हृद्	pos=n,g=n,c=7,n=s
व्यवस्थाप्य	व्यवस्थापय्	pos=vi
समाधि	समाधि	pos=n,comp=y
वश्यम्	वश्य	pos=a,g=n,c=2,n=s
यम्	यद्	pos=n,g=m,c=2,n=s
अक्षरम्	अक्षर	pos=a,g=m,c=2,n=s
क्षेत्रविदो	क्षेत्रविद्	pos=n,g=m,c=1,n=p
विदुस्	विद्	pos=v,p=3,n=p,l=lit
तम्	तद्	pos=n,g=m,c=2,n=s
आत्मानम्	आत्मन्	pos=n,g=m,c=2,n=s
आत्मन्य्	आत्मन्	pos=n,g=m,c=7,n=s
अवलोकयन्तम्	अवलोकय्	pos=va,g=m,c=2,n=s,f=part