महाभारतम् — 12.283.2

Original

नित्यं त्रयाणां वर्णानां शूद्रः शुश्रूषुरुच्यते ।

क्षत्रधर्मा वैश्यधर्मा नावृत्तिः पतति द्विजः ।

शूद्रकर्मा यदा तु स्यात्तदा पतति वै द्विजः ॥ २ ॥

Segmented

नित्यम् त्रयाणाम् वर्णानाम् शूद्रः शुश्रूषुः उच्यते क्षत्र-धर्माः वैश्य-धर्माः न आवृत्तिः पतति द्विजः शूद्र-कर्मा यदा तु स्यात् तदा पतति वै द्विजः

Analysis

Word	Lemma	Parse
नित्यम्	नित्यम्	pos=i
त्रयाणाम्	त्रि	pos=n,g=m,c=6,n=p
वर्णानाम्	वर्ण	pos=n,g=m,c=6,n=p
शूद्रः	शूद्र	pos=n,g=m,c=1,n=s
शुश्रूषुः	शुश्रूषु	pos=a,g=m,c=1,n=s
उच्यते	वच्	pos=v,p=3,n=s,l=lat
क्षत्र	क्षत्र	pos=n,comp=y
धर्माः	धर्म	pos=n,g=m,c=1,n=p
वैश्य	वैश्य	pos=n,comp=y
धर्माः	धर्म	pos=n,g=m,c=1,n=p
न	न	pos=i
आवृत्तिः	आवृत्ति	pos=n,g=f,c=1,n=s
पतति	पत्	pos=v,p=3,n=s,l=lat
द्विजः	द्विज	pos=n,g=m,c=1,n=s
शूद्र	शूद्र	pos=n,comp=y
कर्मा	कर्मन्	pos=n,g=m,c=1,n=s
यदा	यदा	pos=i
तु	तु	pos=i
स्यात्	अस्	pos=v,p=3,n=s,l=vidhilin
तदा	तदा	pos=i
पतति	पत्	pos=v,p=3,n=s,l=lat
वै	वै	pos=i
द्विजः	द्विज	pos=n,g=m,c=1,n=s