सौन्दरनन्दम् — 9.39

Original

शरीरम् आर्तं परिकर्षतश् चलं न चास्ति किं चित् परमार्थतः सुखम् ।

सुखं हि दुःखप्रतिकारसेवया स्थिते च दुःखे तनुनि व्यस्वस्यति ॥ ४० ॥

Segmented

यथा प्ररोहन्ति तृणानि अयत्नतः क्षितौ प्रयत्नात् तु भवन्ति शालयः तथा एव दुःखानि भवन्ति अयत्नतः सुखानि यत्नेन भवन्ति वा न वा

Analysis

Word	Lemma	Parse
यथा	यथा	pos=i
प्ररोहन्ति	प्ररुह्	pos=v,p=3,n=p,l=lat
तृणानि	तृण	pos=n,g=n,c=1,n=p
अयत्नतः	अयत्न	pos=n,g=m,c=5,n=s
क्षितौ	क्षिति	pos=n,g=f,c=7,n=s
प्रयत्नात्	प्रयत्न	pos=n,g=m,c=5,n=s
तु	तु	pos=i
भवन्ति	भू	pos=v,p=3,n=p,l=lat
शालयः	शालि	pos=n,g=m,c=1,n=p
तथा	तथा	pos=i
एव	एव	pos=i
दुःखानि	दुःख	pos=n,g=n,c=1,n=p
भवन्ति	भू	pos=va,g=n,c=1,n=p,f=part
अयत्नतः	अयत्न	pos=n,g=m,c=5,n=s
सुखानि	सुख	pos=n,g=n,c=1,n=p
यत्नेन	यत्न	pos=n,g=m,c=3,n=s
भवन्ति	भू	pos=v,p=3,n=p,l=lat
वा	वा	pos=i
न	न	pos=i
वा	वा	pos=i